پویش ملی سلامت آغاز شد / ۸۳ درصد مرگها در ایران به دلیل بیماریهای غیرواگیر
دکتر بهرام عیناللهی در مراسم رونمایی از برنامه پویش ملی سلامت با شعار «آگاهی زودتر، مراقبت موثرتر» که در وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: امروزه یکی از نیازهای مهم بشری مسئله سلامت است. قبل از کرونا شاید افراد چندان اهمیت سلامت را درک نمیکردند، اما این بیماری نشان داد سلامت چقدر مهم است. شاید همه فکر کنند کار ما درمان است اما اینگونه نیست، وظیفه ما پیشگیری و ایجاد سلامت برای مردم است و به همین دلیل هم طرحی به عنوان «پویش ملی سلامت» را از امروز آغاز کردیم که تا ۱۵ دی ماه ادامه دارد.
او افزود: البته این مرحله اول طرح است و قرار نیست تمام شود؛ بلکه در مراحل مختلف دنبال میشود؛ چون هدف ما ارتقای سلامت است. امروزه همه با تلفن همراه و انواع و اقسام رایانهها آشنا هستند، ولی در حوزه سلامت خیلی از این وسایل استفاده نمیشود؛ درحالی که میتوان بیشتر از آنها بهره برد.
عیناللهی با تاکید بر اهمیت ارتقای سواد سلامت، اظهار کرد: سطح سواد جامعه امروزه افزایش یافته است و انتظار داریم در حوزه سلامت هم این سطح ارتقا یابد. از طرفی امیدواریم به تدریج پرونده الکترونیک سلامت را برای هر ایرانی با کد ملی داشته باشیم تا سابقه بیماری در خانواده، سبک زندگی آنها و… را ثبت کنیم و داشته باشیم تا بررسی شده و ارتباط آن با بیماریها مشخص شود.
او تاکید کرد: این پویش باید تا ۷۰ درصد جمعیت کشور را دربرگیرد و آمادگی کامل برای اجرای آن در تمام دانشگاههای علوم پزشکی وجود دارد و همه برای اجرای طرح بسیج شدند.
وزیر بهداشت گفت: امروزه با کم شدن بیماریهای واگیر، بیماریهای غیرواگیر افزایش یافته و در بیمارستانها شاهد هستیم که ۸۳ درصد مرگ و میرها به دلیل بیماریهای غیرواگیر است. سالانه حدود ۳۰۰ هزارنفر جان خود را در کشور بر اثر بیماری غیرواگیر از دست میدهند و بیش از ۱۵۰ هزار مرگ و میر از بیماریهای قلبی عروقی داریم. ۳۲ درصد افراد بالای ۱۸ سال در ایران فشارخون بالا دارند؛ درحالی که خیلیها شاید یکبار هم فشارخون خود را اندازه گیری نکرده باشند. زمانی میگفتند اگر بخواهیم فشارخون بگیریم حتما باید نزد پزشکر برویم اما امروزه دیگر اینگونه نیست و باید امکانات آن همه جا فراهم باشد.
او افزود: از طرفی سالانه ۳۰ هزار مرگ به دلیل دیابت داریم؛ در حالی که فرد شاید از بیماری خود مطلع هم نباشد. در عین حال بیش از ۶۰ درصد افراد کشور از پرفشاری خون خود اطلاع ندارند و ۳۰ درصد از مردم هم از ابتلای خود به دیابت بی خبر هستند.
وزیر بهداشت تاکید کرد: امیدواریم با آگاهی به موقع از امسال تا سال ۱۴۰۹ بتوانیم از نیم میلیون مرگ بر اثر بیماری قلبی عروقی و ۳۰ هزار مرگ بر اثر دیابت، پیشگیری کنیم.
او افزود: بیش از ۲۲۰ هزار مرگ، یعنی حدود ۸۹ درصد مرگ در سال ناشی از عوامل فشارخون، قندخون، چاقی، اضافه وزن و… است. داشتن تحرک کافی بدنی بسیار مهم ست. انواع و اقسام غذاهای پرنمک و پرچرب مورد استقبال نسل جوان است و ما میدانیم بسیاری از بیماریها در کودکی پایهگذاری میشود و مصرف زیاد غذای پرنمک، نوشابه و… در آینده فرد اثرگذار است. در این زمینه از مسئولین مدارس میخواهیم در بوفهها از ارائه این محصولات مضر خودداری کنند و حتی پویشی برای آگاهی رسانی این موضوع به بچهها آغاز کنیم.
عیناالهی با اشاره به تاثیر بیماریهای غیرواگیر بر اقتصاد و پیشرفت کشور، اظهار کرد: این بیماریها سالانه بیش از ۸۰ تریلیون تومان به اقتصاد ما ضربه میزند که این آسیب برابر با پنج درصد تولید ناخالص داخلی سالانه است.
او در ادامه صحبتهایش با اشاره به آثار زیانبار مصرف دخانیات بر سلامت، اظهار کرد: همیشه از مردم خواستیم مصرف دخانیات را یا ترک کرده یا به حداقل برسانند.
او افزود: با این پویش برنامه داریم تا از ۲۰۰ هزارمرگ بر اثر فشارخون جلوگیری کنیم. همچنین با اصلاح سبک زندگی تا ۷۰ درصد میتوان از ظهور دیابت نوع ۲ پیشگیری کرد. با آگاهی به موقع و کنترل موثر از امسال تا سال ۱۴۰۹ میتوان از ۶۱۰ هزار مرگ در حوزه بیماریهای قلبی و از ۳۰ هزار مرگ در حوزه دیابت پیشگیری کرد.
وزیر بهداشت گفت: سود اقتصادی این اقدام پیشگیرانه در یک دوره ۱۵ ساله حدود ۵۴ تریلیون تومان است. بار اقتصادی بیماریهای قلبی در کشور ۴۳ تریلیون و بار اقتصادی دیابت ۱۳ تریلیون محاسبه شده است.
او با تاکید بر اهمیت خود مراقبتی، گفت: هرفرد باید خودش برای سلامت خود به فکر باشد و برنامهریزی کند و تحرک کافی و سبک زندگی سالم داشته باشد.
وزیر بهداشت تاکید کرد: از امروز تمام مراکز بهداشتی در کل کشور آماده هستند تا در پویش ملی سلامت همکاری کنند و افراد میتوانند مراجعه کنند و پرونده الکترونیک سلامت خود را تشکیل دهند و پرسشنامههای مربوطه را پر کنند و تحت کنترل فشارخون و قندخون قرار گیرند.
او با اشاره به تاثیر سلامت در پویایی جامعه، بیان کرد: سلامت مترادف با پزشک نیست و باید به پیشگیری هم فکر کرد و سلامت محوری جای پزشک محوری را بگیرد؛ زیرا سلامت شامل عوامل متعددی است که همه چیز در دست پزشک نیست. وزارت بهداشت باید پیشگیری محور عمل کند و در مدارس، کارخانهها و … به این مهم اهمیت داده شود.
او با تاکید بر اینکه سلامت تنها در حیطه وزارت بهداشت نیست، تصریح کرد: مثلا خود فرد با آموزش دیدن میتواند فشارخون خودش را اندازهگیری کند. افراد باید برای سلامت خود برنامهریزی کنند و خود مراقبتی را یاد بگیرند. متاسفانه در سبک زندگی هم مشکلاتی داریم که باید اصلاح شود و افراد از غذاهای سالم استفاده کنند. در دوره کرونا بچهها تحرک نداشتند و چاق شدند و این موضوع با آموزش خود مراقبتی اصلاح میشود.
عیناللهی ادامه داد: امروزه با کاهش بیماریهای عفونی، بیماریهای غیرواگیر در حال افزایش است و دو بیماری دیابت و پرفشاری خون اکنون از عوامل اصلی مرگ و میرها هستند؛ درحالیکه میتوان برای آنها برنامهریزی کرد.
او افزود: مثلا در مورد تالاسمی کار خوبی که شده این است که سعی کردیم ازدواجهای فامیلی و … را کنترل کنیم؛ بنابراین باید بیماریهای ژنتیکی در خانواده را کنترل کنیم؛ از این رو ایجاد پرونده سلامت در خانواده برای ما اهمیت دارد. برنامه ما این است که در آینده هر کد ملی یک پرونده سلامت داشته باشد و برنامه پویش ملی سلامت یک راهی برای این قضیه است تا اطلاعات مدنظر خود از سلامت خانواده را با پرسشنامههایی جامع و علمی پایش کنیم. اکنون در ۹۳ شهرستان به صورت کامل کار را انجام میدهیم.
وزیر بهداشت تاکید کرد: اگر در حین شناسایی موارد به فرد بیماری برخورد کنیم باید اقدامات درمانی را از نظام ارجاع انجام دهیم و اگر فردی از این طریق خدمت بگیرد حتما مشوقهای خوبی دریافت خواهد کرد.
او با تاکید بر اهمیت تدوین نقشه سلامت، تصریح کرد: این نقشه میتواند در سطوح مختلف با رنگهای مختلف تعریف شود؛ مثلا شهری در بیماریهای ریوی رنگ قرمز داشته باشد و از این نقشه متوجه مشکل شویم و به دنبال رفع آن باشیم. این اقدام به برنامهریزیهای ما کمک میکند.
او افزود: ما در منطقه سبزی از نظر بیماریها قرار داریم اما در اطراف ما بیماریهای آلوده کننده مانند سل، مالاریا، فلج اطفال و … وجود دارد که از آنها هم نباید غافل شد؛ چون این بیماریها هم یک تهدید هستند و باید رصد شوند. امروزه یکی از نکات پر اهمیت برای ما هپاتیت C است که در برخی کشورها ریشهکن شده است اما ما هنوز هپاتیت C داریم و برای آن برنامه ریزی مفصلی لازم است و انشاءالله طی دو سال ریشهکن شود. درعین حال امکان بروز بیماریهای نوپدیدی همچون کرونا هم وجود دارد و باید زیرساختهای لازم فراهم باشد.
او واکسیناسیون را اقدامی اساسی در جلوگیری از برخی بیماریهای واگیردار خواند و بیان کرد: افراد جاهلی که واکسیناسیون را کاری مضر میدانند باید بدانند با همین واکسن توانستیم کرونا را کنترل کنیم.
او افزود: امیدواریم در رابطه با واکسنهای پنوموکوک و روتاویروس هم تا پایان امسال اتفاقات خوبی افتد تا افراد مبتلا نشوند. امیدواریم در رابطه با بیماریهای عفونی بتوانیم واکسنهای مورد نیاز در کشور را تامین کنیم و هیچ کودکی نباشد که واکسن نزند و به مدرسه برود. هرچه برای واکسیناسیون هزینه کنیم، یک سرمایهگذاری است.
او با اشاره به اهمیت سلامت کودکان، گفت: بازدهی پیگیری سلامت یک کودک سالیان سال خواهد بود؛ بنابراین باید به پیشگیری و درمان کودکان اهمیت ویژهای بدهیم.
وزیر بهداشت در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه یکی از مشکلات اصلی دنیا، این روزها مسئله غزه است، گفت: روز پنجشنبه وبیناری با سازمان بهداشت جهانی داشتم که ۷۵ کشور در این کنفرانس حضور داشتند؛ ولی متاسفانه علیرغم همه شعارهایی که سازمانهای جهانی در حوزههای مختلف میدهند، هیچ اقدام موثری برای جنایاتی که امروزه در غزه اتفاق میافتد، انجام نمیدهند و جلوی چشم همه جهان کودکان، زنان باردار، افراد سالمند و… را قتل عام و نسلکشی میکنند.
او افزود: اسم این اقدام را جاهلیت مدرن گذاشتهایم؛ زمانی بچهها را زنده به گور میکردند و اکنون از انواع و اقسام اسلحههای پیشرفته که حتی رونمایی نشده بود، در غزه استفاده شد.
او تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران و وزارت بهداشت در این رابطه اعلام موضع کرده است و امیدواریم یک راهی باز شود که بتوان کمکهای مردم بویژه پزشکان بدون مرز به این مردم را شاهد باشیم.