چرا ناگهان کمبود دارو جهانی شد

بیشتر کشورهای دنیا با کمبود دارو مواجه هستند؛ از جنگ اوکراین گرفته تا تغییر بیماری‌های فصلی، همه روی افزایش تقاضا و کمبود عرضه تاثیر گذاشته است.

به گزارش آی‌مدتودی به نقل از وزارت بهداشت، اما در نهایت واقعیت این است که وقتی شما به داروخانه مراجعه می‌کنید، شنیدن اینکه داروی موردنیازتان موجود نیست، می‌تواند ترسناک باشد.

مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی به وضعیت کمبود دارو در بیشتر کشورهای جهان و دلیل این کمبود پرداخته است:

به عنوان مثال، اروپا با کمبود داروهای متعارف و معمولی مواجه است. در یک نظرسنجی که بین ۱۴ نوامبر تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۲ انجام شد، کمبود دارو مورد بررسی قرار گرفت. در این نظرسنجی 100 درصد از ۲۹ کشور اروپایی کمبود دارو را تجربه کرده‌اند و ۷۶ درصد نیز کمبود دارو نسبت به سال قبل از نظرسنجی، یعنی در مقایسه با سال ۲۰۲۱ را بدتر توصیف کرده‌اند.

حدود ۷۹ درصد از پاسخ‌دهندگان کمبود «داروهای ضدعفونی سیستمیک» را گزارش کرده‌اند. در عین حال، ۷۶ درصد برای دریافت دارو برای بیماری‌های تنفسی دچار مشکل بوده‌اند. همچنین طیف وسیعی از کمبود دارو در بیماری‌های قلبی و عروقی و دستگاه گوارش هم گزارش شده است.

سراسر جهان با مشکل عرضه دارو مواجه است

اما کمبود دارو منحصر به منطقه اتحادیه اروپا نیست. بریتانیا با کمبود داروهای درمان جایگزین هورمونی (HRT) مواجه است. بیمارستان‌های ایالات متحده مشکل عرضه ایبوپروفن مایع را گزارش کرده‌اند. همچنین در آمریکا دارو برای درمان علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی با کمبود مواجه شده است. در مکزیک، کمبود دارو به قدری وخیم است که داروی بسیاری از نسخه‌ها در سال ۲۰۲۲ تامین نشد. در عین حال در سراسر آسیا، کاهش ناگهانی عرضه با اختلال در چین و نیز استرالیا همراه بود.

سازمان کالاهای درمانی (TGA)، آژانس نظارت بر دارو و درمانی دولت استرالیا تایید کرده است کمبودهای مختلف در عرضه دارو وجود دارد و مناطق روستایی ممکن است بدترین آسیب‌ها را ببینند.

چرا ناگهان شاهد چنین کمبود جدی در عرضه دارو هستیم؟

دلایل متعددی برای کمبود دارو وجود دارد. قرنطینه‌های کووید ۱۹ فعالیت فصلی حشرات را تغییر داده است. این وضعیت سیستم ایمنی بدن انسان را تضعیف کرده و منجر به شیوع بیش از حد بیماری‌های فصلی شده است. همین ماجرا میانگین سالانه تقاضا برای داروها را افزایش داده که باعث کاهش عرضه آن‌ها شده است. در همین زمینه، شرکت‌های داروسازی نتوانستند خود را با شرایط جدید وفق دهند.

در همین حال جنگ در اوکراین بر زنجیره تامین اثر گذاشته است. از طرف دیگر اثر ضربه‌ای تورم و قیمت‌های بالای انرژی به تولیدکنندگان داروهای ژنریک فشار آورده است.

علاوه بر این هم، برخی کشورها برای محافظت از ذخایر محدود دارویی خود، به طور موقت، صادرات دارو به سایر کشورها را محدود کرده‌اند. سپس زمانی که خبر کمبود داروهای بدون نسخه در اخبار اعلام شد، مصرف‌کنندگان شروع به خرید و ذخیره‌سازی این داروها کردند.

از طرف دیگر هم مشکل تجویز بیش از حد دارو وجود دارد. به عنوان مثال، سازمان خدمات بهداشت ملی بریتانیا تخمین زده است که سالانه ۳۰۰ میلیون پوند به دلیل داروهای استفاده نشده یا نیمه استفاده شده که قابل بازیافت یا استفاده مجدد نیستند، هدر می‌رود.