موافقتنامه ایران و روسیه برای تولید مشترک ربات سینا

در سال‌های اخیر جراحی رباتیک یکی از از روش‌های جدید برای درمان بیماران است، که علاوه بر دوره نقاهت و خونریزی کمتر، به جراحان امکان انجام جراحی‌های دقیق‌تر را می‌دهد.

به گزارش فارماتودی، در جراحی‌های رباتیک جراح با استفاده از بازو‌های رباتیک جراحی را انجام می‌دهد. علیرضا باقری، مدیر عامل شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا در این زمینه به اسپوتنیک در تهران گفت: شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا (با مسئولیت محدود) در سال 1394 توسط برخی از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تراز اول علوم پزشکی و فنی کشور تاسیس گردید. برنامه اصلی این شرکت، طراحی، ساخت و توسعه تجهیزات و فناوریهای نوین پزشکی، در حیطه‌های آموزش، تشخیص، درمان (جراحی و توانبخشی)، بازتوانی و مراقبت‌های پس از درمان با تکیه بر فناوری رباتیک در پزشکی می‌باشد.

در این زمینه تا کنون شرکت به طور خاص در حوزه‌های جراحی رباتیک (ربات‌های جراح و کمک جراح)، توانبخشی رباتیک (درمانی و کمکی) و همچنین آموزش پزشکی با استفاده از فناوری‌های حقیقت مجازی، تکمیلی و مصنوعی، چهارده مدل محصول متنوع را به بازار عرضه نموده و ضمن دریافت گواهی‌های GMP، ISO 9001: 2015، ISO 13485: 2016، IEC 60601-1، IEC 60601-1-2 از مراجع معتبر بین المللی، موفق به ورود به بازارهای جهانی شده است، اولین محموله صادراتی این شرکت “سامانه جراحی رباتیک سینا- مدل فِلِکس” هست که در سال 2021 به کشور اندونزی صادر شد.

او تاکید کرد: پشتوانه علمی این شرکت بیش از 15 سال فعالیت تحقیق و توسعه، توسط اعضای هیات علمی و پرسنل جوان و سخت کوش آن در دانشگاههای کشور بوده و کلیه محصولات آن در فاز تحقیق توسعه در مراکز آموزشی مورد ارزیابی دقیق قرار گرفته‌اند، امید است فعالیت این شرکت به سهم خود به ارتقاء کیفیت خدمات سلامت در سطح جامعه، کمک نماید.

مدیر عامل شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا پیرامون معروف‌ترین محصول این شرکت، سامانه جراحی رباتیک سینا بیان کرد: سینا در واقع یک سامانه جراحی رباتیک از راه دور است که برای کاهش جراحات و افزایش دقت و کیفیت انواع جراحی‌ها در نواحی شکم، لگن و قفسه سینه طراحی و ساخته شده است، این سامانه از دو بخش اصلی مشتمل بر کنسول جراحی در اختیار جراح و ربات‌های جراح مستقر بر بالین بیمار تشکیل شده است.

در این سامانه در واقع عمل جراحی را خود جراح ولی به واسطه یک سامانه رباتیکی هدایت می‌نماید. به این ترتیب که دسته‌های موجود در کنسول جراحی، حرکات دستان جراح را ثبت و همزمان رباتهای جراح بر بالین بیمار، همان حرکات را در بدن بیمار به اجرا در می‌آورند. تصویر فضای داخل شکم بیمار با استفاده از یک ربات تصویربردار در صفحه نمایشگری در کنسول جراحی به جراح نشان داده شده و جراح به صورت زمان حقیقی، عمل جراحی را هدایت می‌نماید. رباتهای جراح بر بالین بیمار مجهز به ابزارهای انعطاف‌پذیر ویژه‌ای هستند که قادرند کلیه حرکات دستان جراح را اجرا نمایند ولی به جای ایجاد شکافی بزرگ برای ورود دستان جراح، هر کدام از یک شکاف 5 میلیمتری وارد بدن بیمار شده و همان حرکاتی که دستان جراح در کنسول جراحی انجام می‌دهد را در داخل شکم بیمار، تقلید و اجرا می‌نمایند. به این ترتیب بسیاری از عملهای جراحی پیچیده که برای انجام آن‌ها نیازمند ایجاد یک شکاف بزرگ بر روی شکم بیمار و ورود دستان جراح به داخل شکم بوده‌ایم، با استفاده از سامانه جراحی رباتیک سینا؛ با ایجاد دو شکاف 5 میلیمتری قابل اجرا خواهد شد. در نتیجه جراحات وارده به بیمار، خونریزی و دوره نقاهت وی بسیار کوتاهتر بوده و هزینه‌های بستری به شدت کاهش پیدا خواهد کرد.

او افزود: ارتباط بین ربات‌های دریافت کننده حرکات دستان جراح در کنسول جراحی با ربات‌های جراح بر بالین بیمار از طریق اینترنت نیز میسر شده است و در صورت نیاز، عمل جراحی می‌تواند در دورترین نقاط کشور یا حتی بر روی یک ناو اقیانوس پیما از راه دور کنترل و انجام شود. لیکن کاربرد این سامانه به صورت محلی و به صورت عملکرد از اطاق مجاور اطاق عمل نیز مزیتهای زیادی را برای جراح به همراه داشته است.

در واقع در این کاربرد، جراح به جای ایستادن و انجام جراحی در شرایط دشوار و خسته کننده اطاق عمل که باعث کاهش دقت و کیفیت جراحی خواهد شد، در اطاق مجاور، با نشستن در پشت کنسول جراحی، عمل جراحی را در شرایط بسیار ارگونومیک و راحت‌تری به انجام رسانیده و با کاهش خستگی، کیفیت جراحی را افزایش خواهد داد. این سامانه می‌تواند با مقیاس‌گذاری بر روی حرکات دستان جراح، دقت و ریزنگری حرکت در انجام حرکت‌های بسیار ظریف را افزایش دهد. به این مفهوم که چنانچه جراح به عنوان مثال دست خود را یک سانتیمتر حرکت دهد، ابزارهای جراحی رباتیک در داخل بدن بیمار یک میلیمتر حرکت می‌نمایند و به این ترتیب دقت حرکتی تا ده برابر افزایش می‌یابد و جراح می‌تواند حرکات بسیار ظریف را در مقیاس بزرگتر انجام داده و ربات همان حرکات را در مقیاس کوچکتر اجرا نماید. به این ترتیب جراح قادر خواهد بود به طور مثال بخیه‌های بسیار ظریفی را با استفاده از ربات جراح به انجام برساند که با دستان خود قادر به انجام آن نبوده است. همچنین این سامانه قابلیت حذف لرزش دستان جراح و اجرای جراحی با حداکثر ثبات و کیفیت حرکات را به همراه دارد.

به طور خلاصه در این سامانه، قرار‌گیری جراح در شرایط ارگونومیک (نشسته یا ایستاده) و کاهش خستگی وی باعث افزایش دقت و کیفیت عمل شده و امکان قرار‌گیری جراح در اطاقی خارج از اطاق عمل و به دور از گازهای بیهوشی و عفونتهای خطرناک و امواج یونیزان، سلامتی جراح را به مخاطره نخواهد انداخت. همچنین در این روش جراحی، جراح نیازی به پوشیدن لباسهای استریل و شستن دستها نخواهد داشت.

علیرضا باقری، سامانه جراحی رباتیک از راه دور را حاصل ۲۰ سال تلاش متخصصین ایرانی در مرکز تحقیقات فناوری‌های بیومدیکال و رباتیک دانشگاه علوم پزشکی تهران عنوان کرد و اظهار داشت: این سامانه، با موفقیت در آزمون‌های فنی و حیوانی (مطالعات پیش بالینی) تست شده است و شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا که از شرکتهای دانش بنیان دانشگاه علوم پزشکی تهران و مستقر در مرکز رشد لوازم و تجهیزات پزشکی بیمارستان امام خمینی می‌باشد، مسئولیت اخذ مجوزهای لازم برای استفاده بالینی این سامانه را بر عهده دارد و با نیروهای جوان، متعهد و متخصص خود این راه پر افتخار را ادامه می‌دهد.

تا کنون پنج نمونه از این دستگاه ساخته شده که دو دستگاه از آن با کاربرد آموزش روشهای جدید جراحی رباتیک توسط بیمارستان‌های آموزشی سینا و شریعتی خریداری و نصب شده‌اند، یک دستگاه با مشارکت شرکت سینا در مرکز آموزش مهارتهای پیشرفته بالینی ایران نصب شده و برای برگذاری دوره‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران از آن استفاده می‌شود، دو دستگاه نیز به کشور اندونزی صادر شده است.

به موازات انجام تستهای استاندارد فنی، به زودی مطالعات پیش بالینی این سامانه اتمام و برای اخذ مجوز کمیته اخلاق دانشگاه برای شروع تست‌های اصلی روی بیماران داوطلب اقدام خواهد گردید. سپس دستگاه برای تجاری‌سازی و کاربرد انسانی آماده خواهد شد.

مدیر عامل شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا، از عقد موافقتنامه تولید مشترک ربات سینا توسط ایران و روسیه خبر داد و بیان کرد: به لحاظ استقبال بین المللی از این محصول، خوشبختانه موفقیتهای چشم‌گیری وجود داشته و ارتباطات زیرساختی مناسب برای ورود به بازارهای جهانی ایجاد شده است. از این جمله می‌توان به عقد موافقت نامه تولید مشترک این سامانه با انستیتو تحقیق و توسعه مرکزی روسیه در رباتیک و فناوریهای سایبرنتیک (RTC) اشاره کرد.

بر اساس این موافقت نامه قرار است ربات جراح سینا به صورت نیمه مونتاژ در ایران تولید و به صورت SKD به روسیه صادر و در سن پترزبورگ مونتاژ شود. شرکت ایرانی_روسی که به این منظور در روسیه تاسیس خواهد شد، مسئولیت اخذ مجوزهای لازم، بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش این سیستم در روسیه و حوزه CIS را بر عهده خواهد داشت. شروع این فرایند در روسیه منوط به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بوده و در صورت وقوع سرمایه‌گذاری مشترک، فرایند تولید آغاز خواهد شد.

در خصوص بازارهای اروپایی نیز پیرو تفاهم نامه با دانشگاه پلی تکنیک فدرال لوزان (EPFL) ارتباطات بسیار مناسبی شکل گرفته و شرکت سینا به عنوان شریک صنعتی دانشگاه مذکور به ثبت رسیده و سالانه در روز صنعت کشور سوئیس حضور و غرفه داشته و دانشجویان متقاضی آن دانشگاه را به عنوان کارآموز و یا انجام پروژه‌های کارشناسی ارشد یا دکتری مورد پذیرش قرار میدهد. همچنین بازار بسیار بزرگی در کشور چین وجود دارد و با توجه به سیاست کشور چین مبنی بر مقابله و ممانعت از ورود نمونه آمریکایی، تمایل بسیار زیادی در آن کشور برای تولید این سامانه وجود داشته و مراجعات متعددی از شرکتهای چینی برای تولید این محصول در کشور چین وجود داشته است.

لیکن با توجه به روش عملکرد شرکتهای چینی در کپی محصولات خارجی، تا کنون اعتماد کافی برای همکاری با شرکتهای چینی حاصل نشده است و شرکت سینا در صدد ورود به بازار چین توسط خود شرکت و کنترل حداکثری محصول برای مقابله با کپی برداری آن می‌باشد. در این راستا تا کنون پانزده ثبت اختراع داخلی و ده ثبت اختراع بین المللی در کشورهای آمریکا، اتحادیه اروپا، چین و اندونزی به ثبت رسیده و لازم است در این خصوص سرمایه‌گذاری بیشتری صورت پذیرد.

بزرگترین قرارداد همکاری بین المللی این شرکت نیز با کشور اندونزی بوده است که طی آن دو دستگاه سامانه آموزشی جراحی رباتیک از راه دور سینا به کشور اندونزی صادر و همزمان دو مرکز آموزش روش‌های پیشرفته جراحی رباتیک بر پایه ربات جراح سینا در دو دانشگاه و بیمارستان آموزشی آن کشور تاسیس شده و فرایند آموزش 111 جراح متخصص اندونزیایی در هر مرکز، توسط متخصصین شرکت سینا به انجام رسیده است.

او افزود: در ادامه، با ایجاد اتصال مخابرتی ایمن، بین دو شهر بندونگ و جوکجاکارتا به فاصله 500 کیلومتر در کشور اندونزی، همزمان با ورود رئیس جمهور محترم کشورمان به کشور اندونزی در دوم خرداد ماه سال جاری، اولین فرایند نمایشی جراحی رباتیک از راه دور بر فراز مجمع الجزایر اندونزی توسط شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا به انجام رسید و مورد استقبال بی‌سابقه رئیس جمهور دو کشور قرار گرفت. این موفقیت چشمگیر باعث خوشحالی هر دو ملت و جلب اعتماد بین المللی به سطح بالای فناوری تجهیزات پزشکی ساخت ایران شد و امید است پیرو این موفقیت، شاهد افزایش چشمگیر صادرات محصولات هایتک کشور در حوزه تجهیزات پزشکی به کشور اندونزی و همچنین سایر کشورهای دنیا باشیم.

علیرضا باقری، منابع انسانی این شرکت را با میانگین سنی 25 سال توصیف کرد و ابراز خشنودی کرد که این مجموعه جوانان نخبه و با استعداد ایران را مشغول به کار کرده و نه تنها در حد بضاعت از خروج نخبگان جلوگیری کرده، بلکه در مواردی با جذب فارغ التحصیلان مهاجرت کرده، موفق به بازگشت آن‌ها به کشور و ایجاد بستر خدمت در خاک وطن شده است.

او همچنین اظهار داشت: برای کشورهای درحال توسعه مشکل است که هزینه خرید ربات‌های جراح را از کشورهایی نظیر آمریکا تقبل کنند، در نتیجه استفاده از ربات جراح سینا با یک سوم قیمت ربات‌های مشابه برای مثال ربات جراح داوینچی، برای صنعت پزشکی کشورهای در حال توسعه نظیر اندونزی موجب پیشرفت فراوانی میشود.

قابل توجه است که کشور اندونزی پیشتر با ربات جراح داوینچی، جراحی‌های رباتیک خود را انجام می‌داد، البته که امکان استفاده از راه دور برای ربات داوینچی تنها در کشور مبدا فراهم بود و این امکان در اختیار کشورهای خریدار ربات قرار نمی‌گیرد، در حالیکه ربات جراح سینا امکان جراحی از راه دور را به تمام خریداران خود می‌دهد، همچنین دو نفر از نیروهای مجموعه ما اکنون در کشور اندونزی مستقر هستند تا آموزش‌های لازم برای استفاده از ربات جراح سینا را در اختیار متخصصان و جراحان این کشور قرار دهند.

او تاکید کرد: یکی دیگر از تفاوت‌های مهم ربات جراح سینا با ربات جراح داوینچی در جراحی‌هایی است که بیمار نیاز به جابجایی و چرخش دارد و از آنجایی که ربات جراح سینا امکان چرخش و جابجایی را فراهم می‌کند اما ربات جراح داوینچی این امکان را ندارد، در نتیجه ربات جراح سینا امکانات کامل‌تری را برای جراحی‌های متعدد به متخصصان می‌دهد.